Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không?
Trong thời đại công nghệ bùng nổ, bán hàng online đã trở thành lựa chọn khởi nghiệp phổ biến của hàng triệu người Việt. Chỉ cần một chiếc điện thoại và tài khoản mạng xã hội, bạn đã có thể bắt đầu hành trình kinh doanh của riêng mình. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội hấp dẫn, nhiều người vẫn còn băn khoăn về tính pháp lý: “Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không?”
1. Bán hàng online là gì và có phải là hoạt động kinh doanh không?
Theo quy định tại Luật Thương mại và Luật Doanh nghiệp, mọi hoạt động mua – bán hàng hóa nhằm mục đích thu lợi nhuận, bất kể hình thức truyền thống hay online, đều được xem là hoạt động kinh doanh.
Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bán hàng trên các nền tảng như Facebook, TikTok, Zalo, Shopee, Lazada, Tiki…, cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ để đổi lấy doanh thu thì bạn đang tham gia hoạt động kinh doanh và có thể thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh hợp pháp.
Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều cần phải thực hiện thủ tục đăng ký. Chúng ta sẽ làm rõ điều đó ở phần tiếp theo.
2. Những trường hợp nào phải đăng ký kinh doanh khi bán hàng online?
Theo Nghị định 39/2007/NĐ-CP, các cá nhân hoặc hộ kinh doanh có hoạt động mua bán thường xuyên, có địa điểm kinh doanh cụ thể và thu nhập từ hoạt động bán hàng sẽ phải tiến hành đăng ký dưới hình thức phù hợp.
Cụ thể, bạn phải đăng ký kinh doanh nếu:
- Bạn bán hàng với quy mô vừa hoặc lớn (có nhân viên, có website, có chạy quảng cáo thường xuyên…)
- Bạn có địa điểm kinh doanh ổn định (nhà kho, văn phòng…)
- Bạn thu nhập thường xuyên từ việc bán hàng, không phải hoạt động mang tính thời vụ
- Bạn kinh doanh các mặt hàng đặc thù như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo, thuốc, thiết bị y tế…
Đặc biệt, nếu bạn bán hàng trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki…, nền tảng sẽ yêu cầu bạn cung cấp mã số thuế, giấy phép kinh doanh khi đạt ngưỡng doanh thu nhất định.
3. Những trường hợp nào được miễn đăng ký kinh doanh khi bán hàng online?
Có một số hoạt động không bắt buộc đăng ký kinh doanh, bao gồm:
- Bán hàng nhỏ lẻ, không thường xuyên, không có tính ổn định hoặc mang tính cá nhân, gia đình. Ví dụ: bán đồ cũ, bán đồ dư, bán handmade tại nhà quy mô nhỏ.
- Không có địa điểm kinh doanh cố định, không thuê nhân viên, không đầu tư quảng cáo hay có doanh thu cao.
- Hộ nghèo, cận nghèo, cá nhân khuyết tật, người dân vùng sâu vùng xa được hỗ trợ sản xuất, bán hàng online mà không cần giấy phép.
Tuy nhiên, việc không đăng ký kinh doanh không đồng nghĩa với việc không chịu sự quản lý. Nếu bạn kinh doanh sản phẩm thuộc danh mục có điều kiện (thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc…), bạn vẫn phải đảm bảo các điều kiện pháp luật khác như tem nhãn, giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, công bố sản phẩm…
4. Các hình thức đăng ký kinh doanh phổ biến cho người bán hàng online
Tùy theo mô hình và quy mô kinh doanh của bạn, có thể lựa chọn một trong những hình thức dưới đây:
a. Hộ kinh doanh cá thể
Đây là hình thức phù hợp nhất với người bán hàng online cá nhân hoặc nhóm nhỏ. Thủ tục đăng ký đơn giản, chi phí thấp, dễ quản lý.
- Đăng ký tại UBND quận/huyện nơi cư trú
- Không yêu cầu kế toán phức tạp
- Chỉ cần chịu thuế khoán hàng tháng theo doanh thu ước tính
- Được sử dụng tên thương hiệu, in hóa đơn, mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp
b. Doanh nghiệp tư nhân / công ty TNHH 1 thành viên
Nếu bạn có định hướng mở rộng mô hình, có đội nhóm, nguồn hàng lớn hoặc đầu tư mạnh về thương hiệu – đây là lựa chọn hợp lý hơn. Khi đăng ký công ty, bạn có thể:
- Ký hợp đồng hợp pháp với đối tác
- Đăng ký bảo hộ thương hiệu
- Khấu trừ thuế hợp lệ
- Mở rộng quy mô dễ dàng, chuyên nghiệp
c. Đăng ký mã số thuế cá nhân (với sàn TMĐT)
Hiện nay, theo quy định mới từ Tổng cục thuế và Bộ Công Thương, các sàn thương mại điện tử phải khai báo thu nhập của người bán, và người bán có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế cá nhân. Nếu bạn bán hàng online qua Shopee, Lazada hoặc TikTok Shop thì nên đăng ký mã số thuế cá nhân.
5. Không đăng ký kinh doanh khi bán hàng online có bị phạt không?
Câu trả lời là CÓ.
Theo Nghị định 50/2016/NĐ-CP, hành vi kinh doanh không đăng ký sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đến 2.000.000 đồng nếu hoạt động nhỏ lẻ
- Phạt từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng đối với hộ kinh doanh không đăng ký
- Tịch thu hàng hóa, phương tiện vi phạm nếu tái phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng
- Nếu bán hàng vi phạm pháp luật (hàng giả, không nhãn mác, không công bố sản phẩm) có thể bị xử lý hình sự
Ngoài ra, việc không đăng ký kinh doanh còn khiến bạn khó xây dựng thương hiệu, không thể quảng bá chính thức, không thể mở rộng quy mô hoặc hợp tác với các bên thứ ba như ngân hàng, đối tác lớn, đơn vị phân phối…
6. Lợi ích khi đăng ký kinh doanh bán hàng online
Nếu bạn xác định theo đuổi công việc kinh doanh online một cách nghiêm túc và lâu dài, việc đăng ký kinh doanh mang lại rất nhiều lợi ích:
- Tăng độ tin cậy với khách hàng và đối tác
- Được bảo vệ quyền lợi hợp pháp nếu có tranh chấp
- Hợp pháp hóa việc xuất hóa đơn, ký hợp đồng, mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp
- Được hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
- Dễ dàng xây dựng thương hiệu chuyên nghiệp, bài bản
Đăng ký kinh doanh là bước đệm để bạn phát triển công việc online từ một “nghề tay trái” thành doanh nghiệp thực thụ.
7. Những lời khuyên dành cho người mới bắt đầu
- Nếu bạn mới bắt đầu và chưa chắc chắn sẽ kinh doanh lâu dài, hãy thử nghiệm với quy mô nhỏ trong phạm vi pháp luật cho phép. Khi ổn định, nên đăng ký hộ kinh doanh cá thể càng sớm càng tốt.
- Hãy đảm bảo các điều kiện pháp lý khác như tem nhãn sản phẩm, giấy công bố, chứng từ nguồn gốc, đặc biệt nếu bạn kinh doanh thực phẩm, mỹ phẩm, TPCN…
- Nếu bạn bán hàng qua sàn TMĐT, đừng quên kê khai thu nhập để tránh bị truy thu thuế sau này.
- Tìm hiểu và đăng ký bảo hộ thương hiệu nếu bạn có tên shop riêng, logo, slogan… để bảo vệ tài sản trí tuệ.
Kết luận
Câu hỏi “Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không?” không còn là thắc mắc mang tính lý thuyết nữa – mà là một thực tế mà bất cứ ai bước chân vào con đường kinh doanh online đều phải đối mặt. Trong bối cảnh pháp luật ngày càng chặt chẽ, nền tảng công nghệ ngày càng minh bạch, thì đăng ký kinh doanh không chỉ để tránh rủi ro bị xử phạt, mà còn là bước đi thông minh để xây dựng sự nghiệp bền vững.
Nếu bạn thực sự nghiêm túc với công việc này, hãy bắt đầu từ việc xây nền móng vững chắc về pháp lý – bởi một doanh nghiệp online thành công không chỉ cần khách hàng, mà còn cần sự minh bạch và uy tín.
Tặng bạn khóa học quảng cáo facebook hoàn toàn miễn phí được cấp chứng chỉ của Meta